Hisotię druku przedstawia drukarnia Aztek z Bielska-Białej

Drukarnia Aztek działa na rynku od 1994 roku. Siedziba firmy to Bielsko-Biała. Żeby tu dojechać, klienci z północy Polski muszą kierować się na Katowice, a stamtąd do nas już bardzo blisko. Naszą domeną jest wszelkiego rodzaju druk, druki reklamowe i inne. Choć dziś ów sposób przekazywania informacji wydaje się czymś zupełnie oczywistym i zwyczajnym, nie zawsze tak było.

W bardzo odległych czasach teksty przepisywano ręcznie, jednakże proces ten cechowała niezwykle duża pracochłonność oraz kosztowność. ważną zmianą było wprowadzenie reprodukcji tekstów z wykorzystaniem metod mechanicznych. Najwcześniejsza z nich to użycie do drukowania kloców z drewna, na których wycinano techniką drzeworytu lustrzane odbicie tekstu. Sposób ów znany był już w II wieku n. e. w Chinach. Pierwsza całkowicie wydrukowana książka pochodzi z r. 704, z Korei. Do wytworzenia jej użyto klocków drukarskich – wszystkie litery należało wycinać na drewnianej płycie. Proces ów wciąż udoskonalano, aż w końcu w 1234 r. Koreańczykom udało się wydrukować pierwszą książkę za pomocą ruchomej czcionki. Liczyła całe 50 (!) tomów i udostępniono ją w 28 egzemplarzach.

Niestety, wielka komplikacja języków, które liczyły nawet po kilka tysięcy znaków, stała się przyczyną zahamowania rozwoju technik druku w dalekiej Azji. Można bez wahania powiedzieć, że w Europie wynalezienie druku dokonało się zupełnie niezależnie i było również poprzedzone wykorzystaniem drzeworytowych technik powielania tekstu. Najstarszy druk wykonany na naszym kontynencie za pomocą ruchomej czcionki to jedyny zachowany egzemplarz 9 str. pochodzącego z Niemiec tekstu z kalendarzem, który został wydrukowany w Moguncji przez Jana Gutenberga. Owo przełomowe wydarzenie miało miejsce prawdopodobnie w 1454 roku. Jednak to nie ów kalendarz jest najbardziej znanym ludziom drukiem Gutenberga, lecz uznawana za dzieło pionierskie Biblia, a tak naprawdę jej fragment. Składał się on z 543 kartek, nakład zaś wynosił najprawdopodobniej około 165 egzemplarzy. Do dziś zachowało się ich 48, część wydrukowana na papierze, część zaś na pergaminie. Przygotowywanie składu mogło trwać nawet do kilku miesięcy, jednakże proces ten i tak trwał krócej (był również tańszy) niż ręczne przepisywanie druku albo druk blokowy. Przy prasie trzeba było pracować w dwie osoby: jedna zajmowała się obsługą prasy oraz rozprowadzaniem farby, druga zaś – nakładaniem i zdejmowaniem papieru. Najstarsze druki zwano inkabułami. Wyglądały one niczym pismo ręczne, zresztą wszelkiego rodzaju ozdoby – ilustracje, inicjały bądź nagłówki – tworzono ręcznie. Okres renesansu sprzyjał rozwojowi drukarstwa, jednakże mimo to książki wciąż sprzedawano bardziej jako broszury, były pozszywane i nie miały oprawy. Czytelnik musiał sam zająć się zdobieniem i ewentualną oprawą.

Koniec XV wieku to czas, gdy w Europie istniało już kilkaset drukarni, kilkanaście milionów książek trafiło na rynek. Z upływem czasu zaczęto stosować technikę druku wielobarwnego. Fakt wynalezienia druku przez Gutenberga był jedną z głównych nowości epoki renesansu. Ręczny dobór liter, wielokrotnie ulepszany, przetrwał aż do momentu wynalezienia linotypu, co nastąpiło u schyłku XIX w. Rękodzielnicze produkowanie książek zaczęło przekształcać się w mechaniczne i przemysłowe mniej więcej na przełomie XVIII i XIX w. W 1814 r. po raz pierwszy zastosowano szybkobieżną maszynę drukarską, która była napędzana za pomocą maszyny parowej. Upowszechniała się litografia. W końcu w 1847 r. opatentowano maszynę drukarską rotacyjną. Przełom w technice składu nastąpił w drugiej poł XIX w. Wspomniany linotyp a więc mechaniczne urządzenie do składania czcionek) wynaleziono w 1884 roku. Monotyp ukazał się trzy lata później. Wprowadzono również nowoczesne techniki przygotowywania klisz drukarskich, a 1904 to rok, w którym powstała pierwsza maszyna offsetowa. Teraźniejsze drukarstwo zostało zrewolucjonizowane przez komputery. Przygotowywane do drukowania teksty montujemy na ekranach, a potem przenosimy na płyty (coraz rzadziej używa się do tego celu klisz), które następnie wykorzystywane są do produkcji form drukowych.

Losy drukarstwa w Polsce rozpoczęły się niewiele później niż na pozostałej części Starego Kontynentu. Wynalazek Gutenberga dotarł tu dość szybko. Pierwsze drukarnie na naszych ziemiach otwierali wędrowni drukarze pochodzący z różnych krajów Europy. Działały one najczęściej bardzo krótko. Pierwszy znany nam drukarz w Polsce to bawarski czeladnik, K. Straube. Wydrukował on łaciński kalendarz astronomiczny na rok 1474 w klasztorze ojcówbernardynów na krakowskim Stradomiu. W roku kolejnym przez wrocławskiego drukarza E. Elyana zostały wydrukowane pierwsze słowa po polsku. Oczywiście również były związane z Kościołem – to teksty trzech modlitw. XV-wieczna Polska mogła pochwalić się ośrodkami drukarskimi w takich miastach jak Gdańsk czy Chełmno.