Ostatnio przeglądając album ze sztuką natrafiłam na obraz przedstawiający nagiego Adolfa Hitlera. Zdecydowanie wyróżniał się na tle innych aktów, w których powtarzały się wciąż te same pozy i podobni ludzie. Z technicznego punktu widzenia praca stała na tym podobnym poziomie co pozostałe jednak to na nią zwróciłam uwagę. Jaki był cel artysty?
Czy wybór szokującego tematu to manifest oryginalności czy próba zwrócenia na siebie uwagi za wszelką cenę?
· Wspomnianego obrazu nie znalazłam ale w sieci wypatrzyłam taki, o podobnej tematyce:
· ronald manullang
Ronald Manullang
Szok niewątpliwie przyciąga uwagę. Nie zamierzam jednak porównywać budzącego zgorszenie dzieła sztuki z wyuzdanymi teledyskami, które mają wypromować kiepską piosenkę. Wstrząsające obrazy stoją zazwyczaj na bardzo wysokim stopniu zaawansowania, co widać np. w twórczości Dariusza Skitka:
skitek
Dariusz Skitek
Prace robią na mnie wrażenie. Podoba mi się łączenie stylów, fotorealistyczne wręcz przedstawienie nagich ciał, symbolika. Zastanawiam się jednak czy zwróciłabym na nie uwagę gdyby nie przedstawiały nagich dzieci. Co prawda nie są one w prowokujących pozach (jak np Thylane Blondeau – 10-letnia modelka- w kampaniach reklamowych), jednak mnie osobiście nieco wstrząsają. Czy kogoś jeszcze? Jakiś czas temu aferę wywołał Nergal, który na jednym z koncertów podarł Biblię po czym jej strzępki rzucił w publiczność. Jestem ateistką, więc nie oburzyło mnie to. Zastanawiam się jednak co poczuli ludzie głęboko wierzący, dla których Biblia to coś więcej niż książka. Dla dobra artystycznego przekazu warto poświęcić uczucia innych? Jako przykład dwie sytuacje. Pierwsza to scena z filmu ‘Egzorcysta’ (w reżyserii Williama Friedkin’a), w której opętana przez demona dziewczynka masturbuje się krzyżykiem.
egzorcysta
Scena z filmu 'Egzorcysta’
Nieco szokujące? Tak, ale jak doskonale oddało klimat zła, szaleństwa, diabła. Bardzo trafny zabieg według mnie. Z drugiej strony mamy kampanię reklamową United Colors of Benetton, w której papież całuje imama.
benetton
Hasło kampanii to walka z nienawiścią. Hmm… Chyba reklama wywołała więcej nienawiści niż zwalczyła. Gdzie zatem leży granica między sztuką (film i reklama to sztuka) a prowokacją? A może… umiejętna prowokacja jest sztuką samą w sobie?
Co w dzisiejszych czasach można w ogóle uznać za szokujące? Nagość sama w sobie przestała już razić. Jeżeli chcemy ją zobaczyć wystarczy, że włączymy telewizję (Internet, cokolwiek). Nawet ostre sceny seksu nie są czymś, do czego przysłowiowy chcący nie dotrze. Nie zawsze tak było. Jak przeczytałam w Wikipedii, obraz Manet’a Olimpia został uznany za skandaliczny.
manet
E.Manet 'Olimpia’
Praca przedstawia nagą prostytutkę, ubraną jedynie w biżuterię i zsuwające się z nóg pantofelki (symbol nieczystości). Kiedyś szok, dziś- dzieło. Czy za kilka lat wulgarne (jak dla mnie) komiksy z kwejka będą sztuką? Ta wizja nie wydaje mi się taka odległa. Przemoc już nie razi. Nie razi wulgaryzm. Nic nie razi. Czy jest zatem sens wymyślania coraz bardziej budzących zgorszenie wizji? Nie mam pojęcia. Wiem jednak, że inne sposoby na zwrócenie uwagi istnieją.
jeff nishinaka
Rzeźba z papieru autorstwa Jeffa Nishinaki.
Więcej przykładów rzeczy przyciągających wzrok, które nie są jednocześnie… niech będzie -cyckami- znajdziecie poniżej.
Nie potępiam szoku w sztuce. Nawet ze śmietnika internetowych obrazków można wyłowić perełki, które w sposób prosty acz trafny podsumowują naszą rzeczywistość. Nudzi mnie oglądanie wciąż tych samych, nudnych tematów. Lubię mieć powód do refleksji. Lubię gdy sztuka wzbudza we mnie emocje. Akceptuję szok, który nie wyłącza myślenia u odbiorcy.
Od początku tworzenia tekstu wiedziałam, że sama sobie nie odpowiem na pytania w nim postawione. Dlatego pozostawiam Was bez odpowiedzi za to z ciekawym tematem do dyskusji 🙂
Nieco więcej:
unreal.digart.pl <- galeria Dariusz Skitka. Większość prac widoczna jest dopiero po zalogowaniu, tylko dla pełnoletnich, ze względu na treść. https://www.zeberka.pl/art.php?id=13922 <- artykuł o 10-letniej modelce https://zycieismierc.com/ <- komiksy o... no właśnie- o czym? https://wiadomosci.onet.pl/swiat/papiez-caluje-imama-watykan-grozil-procesem,1,4908944,wiadomosc.html <- artykuł o kontrowersyjnej kampanii Benettona https://www.pomponik.pl/plotki/news-chlopak-dody-ma-klopoty,nId,376163 <- więcej o podarciu Biblii przez Nergala Kreatywni artyści: https://www.joemonster.org/art/16810/Chinska_sztuka_z_kapusty_pekinskiej https://www.joemonster.org/art/19297/Cien_ktory_jest_sztuka https://www.joemonster.org/art/18582/Niezwykla_sztuka_ogrodowa https://www.joemonster.org/art/17035/Rzezby_w_uchu_igielnym_II https://www.joemonster.org/art/16420/Sztuka_na_zasniezonych_samochodach https://www.joemonster.org/filmy/40930/Street_Art_z_tasmy_klejacej https://www.joemonster.org/link/pokaz/33274/Jedna_kreska_odtwarza_dziela_sztuki_ https://www.joemonster.org/art/17675/Sztuka_skladania_balonow https://www.joemonster.org/art/14786/Papierowa_sztuka_Jeffa_Nishinaki https://www.joemonster.org/art/13043/Zakurzona_sztuka https://bibliosfera.net/preview/113/sztuka-na-ksiazkach-joe-monster/ Takich linków na Internecie jest wiele. Na pewno sami natknęliście się kiedyś na obrazy z kostek Rubika, gwoździ czy literek z maszyny do pisania. Można się nimi dzielić w komentarzach 🙂 Wszystkie linki pochodzą ze strony joemonster.org, gdzie znalazłam także zbiór szokujących dzieł sztuki: https://www.joemonster.org/art/13410/Dziesiec_szokujacych_dziel_sztuki
