Współczesne czasy to okres dynamicznie zachodzących zmian. Obserwujemy je zarówno na tle społeczno-gospodarczym, jak i naukowo-technicznym. W związku z tymi zmianami należy nadmienić o przejściu od tzw. społeczeństwa industrialnego do tzw. społeczeństwa informacyjnego. Mówiąc o społeczeństwie informacyjnym, mamy na myśli wysoko rozwinięte społeczeństwo, w którym istnieje szeroki dostęp do informacji oraz usług, dzięki sprawnie funkcjonującej infrastrukturze teleinformacyjnej. Co ważniejsze jednak, w tego typu społeczeństwie kluczową rolę odgrywa informacja, będąca podstawowym towarem do wymiany, a wręcz substytutem „rzeczywistych” towarów i usług. Kto natomiast posiada najbardziej pożądaną informację, posiada władzę i pieniądze.
Internet i globalizacja wiedzy
O słuszności używania pojęcia społeczeństwo informacyjne możemy przekonać się obserwując rozwój globalnej sieci komputerowej – Internetu, będącego zarówno kopalnią informacji, jak i miejscem rozrywki i komunikacji między ludźmi. Dodatkowo spróbujmy wyobrazić sobie obecnie świat bez internetu w różnych dziedzinach naszego życia. Każdy z nas używa go do codziennego komunikowania się ze znajomymi, do wyszukiwania informacji na pożądany temat, do oglądania filmów, sprawdzenia pogody oraz do kontaktu z szefem poprzez pocztę elektroniczną. To oczywiście tylko kilka przykładów możliwości wykorzystania internetu. Jednak czy wyobrażamy sobie, że pewnego dnia ktoś odebrałby nam te wszystkie możliwości? Nie twierdzę, że życie bez internetu dla przeciętnego człowieka na co dzień stałoby się niemożliwe, jednak na pewno bardzo trudne.
Strony www dla potrzeb edukacji
Internet zatem nie jest jedynie miejscem rozrywki dla ludzi, jest jednym z najistotniejszych źródeł informacji i jednym z najłatwiej dostępnych dla ludzi z całego świata, więc wydaje się oczywiste, iż stał się również nowym miejscem uczenia się. W związku z tym naturalne jest, że coraz częściej tworzenie stron www odbywa się nie tylko w celach rozrywkowych lub informujących (np. o danej firmie), lecz również edukacyjnych.
Jakie (i czy w ogóle) zalety może przynieść nam rozwój edukacji przez internet oraz tworzenie stron, które mają za zadanie uczyć?
Zagadnienie to budzi w nas ciągle wiele wątpliwości. Postaram się odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób dzieci i młodzież (oraz dorośli oczywiście) mogą uczyć się przez internet i czy tworzenie stron www może to przynieść jakieś korzyści edukacyjne, czy niekoniecznie.
Problemy i obawy
Przyjrzyjmy się najpierw najczęstszym obawom związanym z wykorzystywaniem internetu, jako miejsca edukacji. Pierwsze potencjalne zagrożenie (szczególnie w przypadku dzieci i osób młodszych) to nadmiar informacji w internecie, która jest niewartościowa, a wręcz błędna. Jest masę stron, których zawartość, jak doskonale wiemy, „pozostawia wiele do życzenia”. Autorem w internecie może być każdy, więc osoby tworzące informacje nie są przez nikogo zweryfikowane, a masowe tworzenie stron www, nie zawierających żadnej cennej treści, coraz bardziej powszechne. Jest to jednak problem z którym naprawdę łatwo sobie poradzić. Jeżeli nasze dziecko korzysta z internetu, kontrolujmy na jakie strony „zagląda”. Jest to jedyne sensowne rozwiązanie jeżeli chcemy, aby zawartość, z jaką nasza pociecha styka się w internecie była nie tylko pełnowartościowa, a wręcz bezpieczna. Jednak tak naprawdę kontrola ze strony rodzica to rzecz oczywista i naturalna, ponieważ dziecko nie tylko podczas nauki ale też i zabawy, narażony jest w sieci na różne niebezpieczeństwa. Musimy zdawać sobie sprawę z tego, że tak jak i w realnym świecie, w wirtualnej rzeczywistości, nie zawsze tworzenie stron www odbywa się przez różnych ludzi, nie zawsze chcących nam i oczywiście naszym dzieciom pomóc.
Kolejna obawia związana jest z nadużywaniem internetu. Boimy się, że nasze dziecko, które uwielbia siedzieć przed komputerem godzinami, spędza w wirtualnej rzeczywistości zbyt dużo czasu. Już nie tylko bawi się używając komputera, ale i uczy, więc wychodzi na to, że siedzi przed monitorem prawie cały dzień. Bardzo blisko do niebezpiecznego uzależnienia w takiej właśnie sytuacji. Rozwiązanie w tym przypadku jest podobne, jak w poprzednim. Musimy pamiętać, żeby kontrolować, ile czasu nasze dziecko spędza przed komputerem. Ustalmy z nim, że przykładowo 2 godziny dziennie może poświęcić przed komputerem na naukę, a 1 godzinę na zabawę.
Nie zapominajmy, że internet nie ma całkowicie zastąpić dziecku książek i tradycyjnego uczenia się oraz zabawy. Jeżeli widzimy, że jedyną rozrywką naszego dziecka jest ulubiona gra komputerowa., a jedyną formą nauki internet, interweniujmy, ponieważ rzeczywistość wirtualna nie może całkowicie zastąpić mu realnego świata.
To właściwie główne obawy, o jakich myślimy, gdy zastanawiamy się nad edukacją naszych dzieci przez internet. Nasze obawy są oczywiście jak najbardziej słuszne, nie powinny jednak stanowić problemu w momencie, w którym będziemy mieli stałą kontrolę nad tym, co i ile czasu nasze dzieci robią w sieci. Najlepiej ustalmy z nim zawsze jasne reguły np. dotyczące czasu użytkowania uwielbianego przez niego komputera.
Zalety internetowej edykacji
Warto wymienić masę zalet związanych z uczeniem się za pomocą stron internetowych oraz zalet widocznych w momencie gdy omawiamy tworzenie stron www o tematyce edukacyjnej.
Pierwsza i zarazem oczywista zaleta możliwości uczenia się przez internet, to dostęp do niezbędnych informacji, stron edukacyjnych w dowolnym miejscu na świecie i dla każdego (kto ma dostęp do sieci oczywiście). Nie trzeba martwić się już chociażby o odległość, jaka dzieli nas np. od szkoły językowej. Dzięki temu osoba mieszkająca na wsi będzie miała takie same szanse, jak ktoś mieszkający w dużym mieście. Dodatkowym plusem jest tu również oszczędność czasu, jaki musielibyśmy poświęcić na dotarcie w miejsce kursu, szkolenia, czy chociażby biblioteki. Często zdarza się tak, że chcemy zapisać się na dodatkowe szkolenia, czy kursy językowe, jednak nie mamy na to czasu. W przypadku internetu możemy w wolnej chwili uczyć się, nie wychodząc z domu. Nikt nie będzie nas również pospieszał lub spowalniał z nauką, dostosujemy tempo uczenia się bezpośrednio do naszych możliwości.
Dzięki internetowi możliwe jest również wyrównanie się szans na edukację dla różnych ludzi. Tworzenie stron, mających za zadanie uczyć, umożliwia uczenie się dzieci również z różnym stopniem niepełnosprawności, bądź upośledzenia. Dzieci takie mogą bez skrępowania uczyć się online. Często nie potrafimy znaleźć odpowiedniej szkoły dla niepełnosprawnego lub upośledzonego dziecka, bądź znajduje się ona za daleko od naszego domu albo koszty edukacji w niej przekraczają nasze możliwości finansowe. Powoduje to zmniejszenie się takiego dziecka szans na rozwój i edukację. Internet natomiast daje możliwość rozwoju dla każdego, bez większych kosztów i co najważniejsze, w domu. Dzięki portalom edukacyjnym nastąpić może wyrównanie się szans dla naprawdę wszystkich (również ludzi wywodzących się z różnych środowisk) na dostęp do wiedzy.
Co więcej, edukacja przez internet jest znacznie tańsza niż „w realu”, a doby portal edukacyjny czy kurs przez internet są naprawdę na bardzo wysokim poziomie. Wynika to z tego, że zamiast inwestować w sale, przestrzenie oraz sprzęty niezbędne do nauczania w realu, inwestuje się właśnie w samo nauczanie, czyli dobrze przygotowaną dla Ciebie do przekazania wiedzę.
Nie martwmy się o to, że nasza wiedza zdobyta np. na kursie online nie zostanie sprawdzona lub zweryfikowana, ponieważ w większości przypadków takiej właśnie nauki mamy do dyspozycji specjalistów, z którymi ustalamy wirtualne konsultacje w dogodnym dla nas terminie. Tworzenie stron www, portalów edukacyjnych oraz platform e-learningowych jest znacznie tańsze niż np. założenie szkoły językowej.
Jakie jeszcze inne korzyści może przynieść e-learning?
Jeżeli szkoła, w której uczy się Twoje dziecko wyszła naprzeciw systemowi internetowemu edukacji, będziesz miał szybki i przejrzysty dostęp np. w postępy, jakie Twoje dziecko robi w nauce. Już dzisiaj wiele szkół w Polsce wprowadza wirtualny dzienniczek ucznia, dzięki któremu istnieje możliwość, w dowolnej chwili, zajrzenia do ocen swojej pociechy oraz kontakt z nauczycielami bez potrzeby fatygowania się do szkoły.
Rozwój i nowe obszary
E-learning wszedł również w szkolnictwo wyższe. Na wielu polskich uczelniach można „uczestniczyć” w zajęciach online. Przez internet student ma dostęp do materiałów z danego tematu przez np. 2 tygodnie, w razie pytań i wątpliwości może skontaktować się ze swoim wirtualnym wykładowcą na wyznaczonych konsultacjach online. Zazwyczaj w trakcie semestru wykonuje różnego rodzaju ćwiczenia i prace (które później wysyła mu przez pocztę elektroniczną) dotyczące udostępnianych zagadnień, a na końcu zdaje egzamin (również wirtualnie) w określony dzień o określonej porze. Oprócz tego na większości renomowanych uczelni pojawił się system wirtualnego dziekanatu, dzięki któremu we wszystkie informacje o zajęciach oraz ocenach i np. zaliczeniach można na bieżąco mieć wgląd. Jest to znaczne ułatwienie zarówno dla studentów, jak i wykładowców oraz samej uczelni, która nie ginie w stosie niepotrzebnych papierów.
Pojawiła się również możliwość „zrobienia magistra” przez internet. Jedną z instytucji na polskim rynku, proponującą takie właśnie rozwiązanie jest Polski Uniwersytet Wirtualny, założony wspólnie przez dwie polskie uczelnie – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Wyższą Szkołę Humanistyczno-Ekonomiczną w Łodzi. Działanie tego wirtualnego uniwersytetu zaczęło się w 2002 roku. W swojej ofercie ma studia magisterskie, licencjackie oraz uzupełniające z różnych kierunków (politologia, zarządzanie, informatyka i inne). Uniwersytet cieszy się dużą popularnością ze względu na wygodę studiowania. Wybierają go zazwyczaj ludzie zapracowani, którzy nie mają możliwości fizycznego uczestniczenia w zajęciach kilka razy w tygodniu lub finansowej możliwości studiowania zaocznego. Jednak na takie rozwiązanie decyduje się również dużo osób, które normalnie nie miałoby szans skończyć studiów ze względu na swoją niepełnosprawność, bądź upośledzenie.
Podsumowanie
Jak doskonale widzimy, dobrze wykorzystany, internet może stanowić doskonałe miejsce i zarazem narzędzie edukacji, a tworzenie stron, mających za zadanie uczyć, bardzo pożyteczne. Dzięki internetowi bowiem możemy uczyć się w każdym miejscu za niewielkie pieniądze, mamy równe szanse w dostępie do wiedzy, niezależnie od miejsca zamieszkania i środowiska, z jakiego się wywodzimy. Ponadto z nauki w internecie może korzystać każdy z nas, również osoby o różnym stopniu niepełnosprawności i upośledzenia, a poziom edukacji zawsze dostosujemy do swoich możliwości. Pamiętać musimy jedynie o tym, żeby kontrolować, na jakie informacje nasze dzieci natrafiają w sieci oraz jak dużo czasu przed komputerem spędzają, ponieważ o ile nauka online jest naprawdę pożyteczna, tworzenie stron www, które uczą również, o tyle wirtualny świat nie może zastąpić tego realnego.
